Notat
Første side af notatet

Kalaallit Danmarkimiittut angajoqqaatut piginnaasaannik misissuineq

Kalaallit meerartaannik pinngitsaaliissummik arsaarinninnernut atatillugu angajoqqaatut piginnaasanut misissuutinik kulturimut naleqqussagaanngitsunik atuineq.

Kommunit Danmarkimi kalaallit meerartaannik pinngitsaaliissummik arsarinninnissamut tunngaviusumik misissuigaangamik, pingaarnertut angajoqqaatut piginnaasanik misissueriaatsit arlallit, najoqqutarisat arlallit naapertorlugit saaffigisanut naleqqussagaannginnertik pissutigalugu, siunertamut tamatumunnga atorsinnaanngitsut atorneqartarput. Tamanna tunngavigalugu angajoqqaat Kalaallit misissueriaatsimi ima annikitsigisunik angusaqarsinnaapput ass. ilumut eqqortuunera uppernarsineqanngitsumik avatangiisinik paasinnissinnaassutsikkut piginnaasakitsutut inerniliivigineqarsinnaallutik.

Taama kukkusumik naliliisinnaanerit ajornerpaaffianni meeqqap pinngitsaaliissummik arsaarinnissutaanissaanut tunngavileeqataasinnaammata, meeqqanut angajoqqaanullu annertuumik kinguneqarsinnaapput.

Allakkiaq naapertorlugu soorlu silassorissutsimik misissuinerit pisumi aalajangersimasumi kulturilluunniit arlaanni suliarineqarlutillu misilinneqarsimasut, inuiaat kulturilluunniit allat akornanni silassorissutsimik uuttuinermi imaaliallaannaq atorneqarsinnaannginnerat ilisimaarilluarneqarpoq.

Tamanna tunngavigalugu pinngitsaaliissummik arsaarinninnernut atatillugu uuttuutitut atorneqartunik isornartorsiuneq pimoorunneqartariaqartutut Instituttimit naliliivigineqarpoq.

Danmarkimi meeqqanut allanut 1 %inut angerlarsimaffiup avataanut inissinneqarsimasunut sanilliullugit, meeqqat Kalaallit Nunaanni inunngortut 7%ii, meeqqallu angajoqqaavisa minnerpaamik arlaat Kalaallit Nunaanni inunngortut 5%ii, angerlarsimaffiup avataanut inissinneqarsimapput.

Allakkiami pinngitsaaliissummik arsaarinninnerup naapertuunnera taamaannginneraluunniit isummerfigineqanngilaq. Uagut suliamik ingerlatsineq pinngitsaaliissummik arsaarinninnermik kinguneqartitsisoq qitiutipparput.

Pinngitsaaliissummik arsaarinninneq, Inuit Pisinnaatitaaffii pillugit Europami Isumaqatigiissut (EMRK) imm. 8 naapertorlugu, ilaqutariittut inuunissamut pisinnaatitaaffeqarnermut annertuumik iliuuseqarnerummat, suliamik ingerlatsinerup aalajangiinissamut piukkunnartumik tunngavissiinissaanik qulakkeerinissaq aalajangiisuussaaq.

Allakkiami misissueriaatsinik atorneqartunik nunat tamalaat akornanni maanilu isornartorsiuineq pingaarnertut sammivarput. Meeqqanut tunngatillugu tarnip pissusaanik immikkut ilisimasallit misissuillutillu naliliisartut pisariaqaritanik piginnaaneqarnerisa – tamatumunngalu atatillugu kulturit akimorlugit tarnip pissusaanik misissueriaatsimillu ilisimasaqarnissaasa pingaaruteqassusaa erseqqissarparputtaaq. Tamatuma peqatigisaanik oqaatsitigut aporfeqarnerup nammineq suliaq paasilertoruminaallisissinnaammagu kukkusumillu inerniliinermik kinguneqartissinnaammagu, tamanna naapertuuppat oqalutseqarsinnaanerup neqeroorutaanissaata pingaaruteqassusaa maluginiarparput.

Kiisalu suliani kalaallit meerartaannut tunngasuni meeqqap oqaatsiminik, kulturiminik kinaassutsiminillu attassiinnarsinnaanissaata immikkut eqqarsaatigineqarnissaa erseqqissarparput.

Allakkiaq ilisimatusartunit, pisortaqarfinnit iliuuseqartussaniillu allanit naapertuuttunit isummersorfigineqarluni suliarineqarpoq. Ajornartorsiut peqatigiiffimmit Mentor Immanuelimit maluginiaqquneqarpoq.

Vi tilstræber, at vores pdf’ede publikationer m.m. er egnede til at blive læst af skærmlæser. Skulle du opleve problemer, så kontakt venligst digital redaktør, Stine Juhl Nielsen på stni@humanrights.dk